رشت تا آستارا؛ مسیر حیاتی کریدور شمال–جنوب به کجا رسیده است؟

پروژه راه‌آهن رشت–آستارا به عنوان یکی از طرح‌های کلیدی در توسعه حمل‌ونقل ریلی و اتصال ایران به شبکه بین‌المللی شمال–جنوب، با سرعت بیشتری در حال پیشرفت است. این طرح بزرگ که اهمیت ملی و منطقه‌ای دارد، بخشی از مسیر استراتژیک ۱۶۴ کیلومتری است که بنادر جنوبی ایران از جمله بندرعباس و چابهار را به دریای خزر، جمهوری آذربایجان، روسیه و در نهایت اروپا متصل می‌کند.

طبق آمار رسمی، بهره‌برداری از این کریدور موجب کاهش چشمگیر هزینه و زمان ترانزیت کالا میان هند، ایران و روسیه خواهد شد؛ به طوری که مسیر حمل‌ونقل بین‌المللی تا ۴۰ روز کوتاه‌تر می‌شود.

بیشتر بخوانید: معرفی مسیرهای ریلی زیبا در دنیا

تملک اراضی تا پایان سال تکمیل می‌شود

عباس خطیبی، معاون شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور، با اشاره به پیشرفت عملیات تملک اراضی گفت:
«در بخش تملک اراضی که بر عهده جمهوری اسلامی ایران است، مقرر شده این فرآیند تا پایان سال جاری به اتمام برسد. تاکنون حدود ۸۳ کیلومتر از مسیر تملک شده و ۳۴ کیلومتر آن تحویل طرف روسی شده است.»

به گفته خطیبی، طرف روسی هم‌اکنون در حال انجام مطالعات تکمیلی، نقشه‌برداری و آماده‌سازی مسیر است تا اجرای فازهای بعدی با سرعت بیشتری دنبال شود.

شتاب در آزادسازی اراضی و تثبیت مسیر

هوشنگ بازوند، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور، نیز از افزایش سرعت تملک در ماه‌های اخیر خبر داد و گفت تاکنون بیش از ۲۸۵ هکتار زمین معارض تملک شده است که معادل حدود ۴۲ کیلومتر از مسیر پروژه است.

او افزود: «در مجموع ۸۲ کیلومتر از مسیر آزادسازی شده و عملیات تثبیت و تخریب در ۲۵ کیلومتر آن در حال انجام است. این روند، سرعت اجرای پروژه را به‌طور محسوسی افزایش داده است.»

حمایت مالی روسیه و آذربایجان

پروژه راه‌آهن رشت–آستارا با همکاری مالی روسیه و آذربایجان در حال پیشرفت است. وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد که این پروژه با استفاده از وام روسیه تأمین مالی شده و ظرف سه سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد.

شاهین مصطفی‌اف، معاون نخست‌وزیر آذربایجان، نیز تأکید کرد: «مطابق توافق ایران و روسیه، ساخت خط آهن از سال ۲۰۲۳ آغاز شده و تا سه سال آینده به پایان می‌رسد. آذربایجان نیز زیرساخت‌های داخلی خود را تا سال ۲۰۲۸ تکمیل می‌کند تا ظرفیت حمل بار در این مسیر به ۱۵ میلیون تن در سال برسد.»

چالش تملک اراضی در گیلان

ویژگی‌های جغرافیایی استان گیلان و تراکم اراضی کشاورزی، مهم‌ترین چالش پروژه در مرحله تملک اراضی بوده است. وزارت راه و شهرسازی با همکاری استانداری گیلان، کمیته‌های ویژه‌ای را برای حل معارضات محلی و تسریع در پرداخت غرامت‌ها تشکیل داده است.

با رفع این موانع، انتظار می‌رود عملیات اجرایی در کل مسیر به‌صورت هم‌زمان آغاز شود و ایران گام بلندی در تکمیل کریدور بین‌المللی شمال–جنوب بردارد؛ مسیری که می‌تواند به شاهراهی اقتصادی چند میلیارد دلاری برای کشور و منطقه تبدیل شود.